การกลับมาของเสือกระต่าย "แมวป่าเมืองไทย"

ภาพประกอบ

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า ผู้เขียนไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์ป่าและผู้รู้เรื่องแมวป่าแต่อย่างใด แต่อยากนำเสนอข้อมูลอย่างง่ายให้คนไทยได้เข้าใจมากขึ้น เนื่องจากแมวป่าหรือเสือกระต่ายได้หายไปจากเมืองไทยกว่า40ปีแล้ว และในปัจจุบันยังไม่ค่อยมีคนเข้าไปศึกษามันมากนัก จึงยากต่อการศึกษาวิจัย 

เริ่มจากเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2560 มีการดักถ่ายภาพเสือกระต่าย หรือ Jungle cat ได้ในผืนป่าอมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ 

ขอบคุณภาพจากคุณ Parinya Padungtin

จากข้อมูลพบว่าแมวป่าเมืองไทย หรือเสือกระต่าย หรือ Jungle cat ได้หายสาบสูญจากป่าไทยไปนานกว่า40ปีแล้ว ซึ่งมีข้อมูลเกี่ยวกับเสือกระต่ายนี้น้อยมาก จึงทำให้การศึกษาวิจัยค่อนข้างลำบาก ตลอด40ปีที่ผ่านมาประเทศไทยมีข้อมูลของเสือกระต่ายในธรรมชาติน้อยมาก ภาพในเว็บไซต์ส่วนใหญ่นั้นมาจากต่างประเทศ รวมถึงข้อมูลในหลายๆครั้งของสัตว์ชนิดนี้ก็ถูกคัดลอกมาจากต่างประเทศ ซึ่งถูกแปลจากภาษาอังกฤษให้เป็นภาษาไทยอีกทีเพื่อการศึกษา

แผนที่ที่อยู่อาศัยของเสือกระต่าย หรือ Jungle cat.

แต่ทว่าหากสืบข้อมูลของเสือกระต่ายดู เราพบว่าสายพันธุ์ของมันนั้นแพร่กระจ่ายอย่างกว้างขวาง ตั้งแต่ทวีปแอฟริกาทางตะวันออกเฉียงเหนือ, ผ่านตะวันออกกลาง, เอเชียใต้ และมาสิ้นสุดที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งประเทศไทยของเรานั้นคือหางแถวหรือเป็นจุดสิ้นสุดการเดินทางของ Jungle cat.

ที่มาของคำว่า "เสือกระต่าย" ความจริงมันไม่ใช่เสือที่ดุร้ายแต่อย่างใด มันจัดอยู่ในเสือขนาดเล็กหรือกลุ่มบรรพบุรุษของแมวบ้าน มีรูปร่างคล้ายแมวบ้าน เนื่องจากมันมีใบหูที่ใหญ่ จึงทำให้แมวป่าชนิดนี้ได้ฉายาว่า "เสือกระต่าย" 

มักอาศัยอยู่ในป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ หรือป่าเต็งรังที่ไม่รกชัฏนัก จับสัตว์ขนาดเล็กที่อาศัยบนพื้นดินกินเป็นอาหาร เช่น กระต่ายป่า, กบ, หนู, กิ้งก่า หรือนกที่อาศัยอยู่บนพื้นดินกินเป็นอาหารหลัก ออกหากินทั้งกลางวันและกลางคืน

เสือกระต่าย ภาพจาก Google

เสือกระต่าย ภาพจาก Google

เสือกระต่าย ภาพจาก Google

ความเสี่ยงของ Jungle cat.

ข้อมูลสากลของ Jungle cat เป็นที่น่าประหลาดใจว่า จริงๆแล้วแมวป่าหรือเสือกระต่ายมันหาง่ายมากในต่างประเทศ แต่ในประเทศไทยนั้นกลับหายากหรือจนเกือบจะไม่หลงเหลือเลยด้วยซ้ำ นี่จึงเป็นเครื่องตอกย้ำว่า เราบุกรุกทำลายป่ามากเกินไปหรือป่าว ?

ทางด้านต่างประเทศนั้นพบแมวป่าชนิดนี้บ่อยมาก เมื่อนานมาแล้วเขาได้นำแมวป่ามาผสมกับแมวบ้านจนเกิดแมวที่ชื่อ Chausie หรือแมวชอซี ซึ่งถูกจดทะเบียนและเป็นที่ยอมรับในสมาคมแมวนานาชาติ 

แมว Chausie cat ลูกผสมของเสือกระต่าย(Jungle cat และแมวบ้าน)

หากเจาะลึกอีกนิดทางแผนภูมิ เราจะพบญาติวงศ์พงศาของแมว 

แผนภูมิแมวลายเสือ

Jungle cat หรือเสือกระต่ายนั้นถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มแมวป่าขนาดเล็ก จากภาพเราจะเห็นได้อยู่ในกลุ่มของ Felis ซึ่งกลุ่มนี้ถ้าพูดให้เข้าใจโดยง่ายคือกลุ่มของเสือขนาดเล็ก  

เมื่อพูดถึงแมวลายเสือแล้ว เราจะเห็นแมวบ้านลายเสืออยู่บ่อยๆ เช่น แมววัด, แมวจร, แมวข้างถนน, แมวหน้าเซเว่น หรือแม้แต่แมวบ้าน ฯลฯ

ความจริงแล้วแมวลายเสือพวกนี้ไม่ได้มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย ต้นตอของแมวลายเสือในประเทศไทยนั้นมาจากต่างประเทศ จากการศึกษาข้อมูลพบว่า ในสมัยอดีตที่กรุงศรีอยุธยา, อาณาจักรสยาม, กรุงรัตนโกสินทร์ ค้าขายกับชาวตะวันตกทางเรือ ไม่ว่าจะเป็นพวกฝรั่งหรือพวกแขก การเดินทางทางเรือนั้นใช้เวลานานหลายเดือน หรือเกือบปีในทวีปยุโรป พวกเขานำแมวท้องถิ่นขึ้นเรือสำเภาและเรือกลไฟมาด้วยเพื่อมาจับหนู เมื่อมาถึงสยามแล้วพวกเขาได้นำสินค้าลงเรือจนหมดรวมถึงแมว จึงทำให้ลายเสือเริ่มเข้ามาแพร่พันธุ์ในประเทศไทยเป็นจำนวนมาก

แมวบ้านที่เป็นแมวไทยจริงๆนั้นเช่น แมววิเชียรมาศ, แมวมาเลศ, แมวดำโกนจา, แมวศุภลักษณ์, แมวเบอร์มีส, แมวสีกลีบบัว ฯลฯ

บรรพบุรุษของแมวลายเสือกลุ่มนี้ อาธิ เช่น African Wind cat, European Wind cat ซึ่งกระจายพันธุ์อยู่ในทวีปแอฟริกาตอนเหนือไปจนถึงยุโรป ซึ่งเป็นญาติห่างๆของ Jungle cat หรือเสือกระต่ายอีกที 

African Wind cat. ญาติห่างๆของเสือกระต่าย และเป็นรากเหง้าของแมวบ้านลายเสือ

แมวลายเสือจำพวกนี้ในปัจจุบันแบ่งออกเป็น2ประเภท คือ 1.กลุ่มที่อยู่ในธรรมชาติจริงๆ 2.กลุ่มที่กลายมาเป็นแมวบ้าน ซึ่งทั้ง2กลุ่มนี้คือสายพันธุ์เดียวกัน อาจจะต่างกันทางด้านยีนส์แฝงและการผสมข้ามสายพันธุ์ รวมถึงอุปนิสัยตามสิ่งแวดล้อม

เมื่อเราศึกษาอดีตจะพบว่า แมวป่าในธรรมชาตินั้นความจริงแล้วไม่ได้ห่างหายเราไปไหน แต่ส่วนหนึ่งเพราะมนุษย์เข้าไปอยู่ใกล้แมวป่ามากเกินไปจนทำให้เกิดวิวัฒธนาการจากแมวป่าสู่แมวบ้าน 

1. กลุ่มแมวป่าเมืองไทย หรือ Jungle cat ที่เมืองขยายเข้าสู่ป่า จนทำให้แมวป่าเข้ามาผสมกับแมวบ้าน ในอดีตประเทศไทยมีบันทึกว่ากรุงเทพมหานครเองก็มีแมวป่า หรือแม้แต่กรุงศรีอยุธยา มีสัตว์ตระกูลแมวป่าหนาแน่นรวมถึงเสือปลา แต่ราชสำนักกลับมองว่าเป็นแมวร้ายให้โทษ

2. กลุ่มของแมวป่า Wild cat (African & European) ที่เข้ามาประเทศไทยทางเรือสินค้า 

ยีนส์ของแมวป่าที่พัฒนาเป็นแมวบ้าน (แมววัดในประเทศไทย)

ในปัจจุบันเราไม่สามารถทราบได้ว่าแมวลายเสือพื้นบ้านของไทยมาจากไหนบ้าง ? ไม่ว่าจะเป็น Jungle cat, Wild cat หรือแม้แต่ Abyssinian cat ล้วนแต่เป็นแมวที่มีอยู่ในธรรมชาติจริง

หลายคนกังวลว่าลงข่าวแบบนี้มันจะเสี่ยงต่อการถูกลักลอบค้าไหม ?

สำหรับคนที่กำลังคิดแบบนั้น คือจะบอกว่า

1. ไม่ต้องไปเอาออกจากป่ามาให้เสียเวลา ลูกผสมแมววัดแมวจรเยอะมากกกก ยีนส์ของแมว Jungle cat, Wild cat, Abyssinian cat มีอยู่ทั่วเมืองไทย มันอยู่ที่ว่าคุณจะเจอไหมเท่านั้นเอง ไม่ต้องคิดเยอะ ขยันเข้าวัดทำบุญเดี๋ยวมันเดินออกมาให้คุณเห็นเอง

2. ที่สำคัญวงการแมวในต่างประเทศเขาพัฒนาไปไกลมาก ถ้าอยากได้สั่งซื้อเอาจะง่ายกว่า ไม่แพง ถ้าคุณจับแมวป่ามาคุณแน่ใจหรอว่าจะเลี้ยงได้อย่างมีความสุข เอาง่ายๆว่าเช่น แมววัดที่กลัวคน เปียวๆ ว่องไว ไปจับให้ได้ก่อน ต่อให้จับได้ก็ใช่ว่ามันจะเอามาเลี้ยงแล้วเชื่อง  

สิ่งที่พวกเราคนไทยควรทำคือ ช่วยกันอนุรักษ์สัตว์ป่าให้ยืนยงคงกระพันธ์ไม่อายชาติอื่นเขา ช่วยกันเป็นกระบอกเสียงให้รุ่นลูกรุ่นหลานรู้จักการอนุรักษ์ทรัพยากรของชาติ ช่วยกันรักษาสายพันธุ์ Original cats ในธรรมชาติให้อยู่คู่ผืนแผ่นดินไทย 

เสือกระต่าย ภาพจาก Google

โดยส่วนตัวผู้เขียนแล้วมองว่าเรื่องนี้เป็นดาบ 2 คม

1. คือถ้าคนชั่วเขาจะเอา เขาก็เอาอยู่ดี ซ่อนให้ตายก็ไม่มิด ดูตัวอย่าง ละมั่ง เลียงผา ตัวนิ่ม นกหายาก หรือแม้แต่ต้นพยูง ต้นสัก แก่นไม้กฤษณา อยู่ในป่าลึกแท้ๆแต่ทำไมคนลักลอบถึงได้รู้ได้ 

2. มองในด้านดี เมื่อข่าวนี้ถูกเปิดเผย คนไทยได้รู้จักความสำคัญของเสือกระต่ายหรือแมวป่ามากขึ้น จากที่ไม่เคยศึกษาและวิจัยกัน ได้เกิดการตื่นตัวร่วมมือของหลายหน่วยงาน และที่ดีไปกว่านั้นคือเราได้ช่วยเป็นหูเป็นตา หากเราพบเจอการลักลอบจริงๆเราสามารถแจ้งดำเนินคดีได้ ผู้ที่ต่อต้านสัตว์ป่าก็สามารถเข้าใจได้ว่านี่เป็นสัตว์ป่านะ เราไม่สนับสนุนคุณ ฯลฯ  เมื่อเราได้รู้ว่าเสือกระต่ายยังอยู่ในป่าผืนใด เราก็ยอมจะนำสัตว์คืนสู่ป่าได้อีกครั้ง เช่นเดียวกับ ละมั่ง เนื้อทราย นกกระเรียน มีการเพาะพันธุ์คืนสู่ถิ่นที่อยู่อาศัยเดิม 

เขียนเมื่อ : 18 กุมภาพันธ์ 2560 

กด Like ติดต่ามข่าวสาร (กรุณารอ 10 วินาที)

Please Wait 10 Seconds...!!!Skip